ارزیابی شاخص‌های کمی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های چغندرقند

در بهار 1381، به منظور تعیین بهترین شاخص‌های کمی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های چغندرقند، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شیراز-زرقان انجام گرفت. سه رژیم آبیاری شامل:- آبیاری درحد بهینه، - آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی بهینه (تنش ملایم) - آبیاری به میزان 50% نیاز آبی بهینه (تنش شدید)، به کرتﻫای اصلی و ده ژنوتیپ چغندرقند به کرتﻫای فرعی اختصاص داده شدند. تنش آبی از مرحله شش برگی آغاز شد و در تمام طول فصل رشد ادامه یافت. شش شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص‌های حساسیت به تنش (SSI)، تحمل به تنش (STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین حسابی بهره‌وری (MP)، تحمل (TOL) و میانگین هارمونیک (Harm)، براساس صفت عملکرد شکر سفید در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر تنش آبی به طور مؤثر بر روی عملکرد شکر مشخص شد. نتایج همبستگی بین شاخص‌های کمی تحمل به خشکی و عملکرد شکر سفید در سه شرایط رطوبتی نشان داد که شاخصﻫای STI، MP، GMP و Harm همبستگی بالایی با عملکرد شکر سفید در هر سه شرایط داشتند و لذا به عنوان بهترین شاخص‌ها می‌توانند جهت دست‌یابی به ژنوتیپﻫایی با عملکرد بالا، در هر سه شرایط رطوبتی به کار روند. ولی با توجه به بالا بودن ضریب همبستگی شاخص STI با دیگر شاخص‌ها، این شاخص، اهمیت بیشتری دارد. از طریق تکنیک آماری تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و ترسیم بای‌پلات، ژنوتیپ‌های 7221-I-79، BP-مشهد و رسول, (شاهد) به عنوان ژنوتیپ‌هایی با پتانسیل عملکرد شکر سفید بالا در هر سه شرایط رطوبتی معرفی شدند.